بررسی دیدگاه امام علی ‌(ع) پیرامون وظایف مدیران

در این مقاله سعی بر آن است که نشان داده شود در ولایت و حکومت علی ‌(ع) به پنج وظیفه یا کارکرد مدیریت (برنامه ریزی، سازمان‌دهی، رهبری یا فرماندهی، هماهنگی و هدایت، کنترل و نظارت) توجه می‌شده است. لذا، ضمن طرح مواردی که در این وظایف یا کارکرد‌ها آمده، نمونه‌هایی از خطبه‌ها، نامه‌ها، و حکمت‌های امام علی ‌(ع) و دیگر منابع مربوط انتخاب و مطرح شده است. در برنامه‌ریزی، به مواردی چون هدف، آینده‌نگری، مدیریت زمان، تداوم، استمرار برنامه‌ها، و انعطاف‌پذیری پرداخته شده است. سازمان‌دهی با تقسیم کار شروع شده و موضوع‌هایی همانند اطاعت و فرمان‌برداری، تفویض اختیار، تخصص و حیطۀ نظارت را دربر می‌گیرد. در رهبری، به ویژگی‌هایی از قبیل تقوا، علم و آگاهی، بردباری، انتقاد‌پذیری، عفو و بخشش، خود‌سازی، تواضع و فروتنی اشاره می‌شود. هماهنگی و هدایت، که چهارمین وظیفه است، به منافع وحدت و مضار تفرقه مربوط می‌شود و در آن مواردی مثل هدایت، انگیزش، تشویق، تنبیه، و روحیه مطرح می‌شود. پنجمین وظیفه یا کارکرد به کنترل و نظارت اختصاص دارد که پس از توضیحاتی درمورد ضرورت کنترل و نظارت دقیق و مؤثر و انجام اقدامات لازم، انواع تقسیم‌بندی‌هایی که در مدیریت (به‌ویژه مدیریت اسلامی) از آن به‌عمل آمده، بررسی می‌شود. ضمناً نتایج تحلیل محتوایی یافته‌ها در پایان هر بخش به‌صورت جدول و نمودار نشان داده شده است.